Unsinkable Sam

Een tijdje geleden las ik het buitengewone verhaal van de scheepskat Unsinkable Sam. Of het een 100% waargebeurd verhaal is valt te betwijfelen. Desondanks vind ik het zo een opmerkelijk verhaal dat ik het toch met jullie wil delen.

Het was vroeger gebruikelijk om katten aan boord van een schip te hebben. Voornamelijk omdat ze de capaciteit hebben om ongedierte te vangen. Dit was ook de reden waarom een onbekend bemanningslid zijn zwart-witte kat meenam aan boord van het Duitse slagschip de Bismarck. Op 18 mei 1941 begon het schip aan operatie Rheinübung. Dit was de eerste en tevens de laatste missie van de Bismarck. Het schip verging namelijk tijdens een hevige zeeslag op 27 mei. Slechts 115 van de 2200 bemanningsleden en de zwart-witte kat overleefden deze ramp. Een aantal uur na de zeeslag werd de kat, drijvend op een houten plank, uit het water gevist door bemanningsleden van de HMS Cossack. De kat was de enige overlevende die werd gered door dit naar huis terugkerende Engelse oorlogsschip. Niet wetend wat zijn naam was geweest op de Bismarck, noemde de bemanning hun nieuwe mascotte Oscar. De Duitsers zien Oscar waarschijnlijk nog steeds als één van de grootste katachtige landverraders aller tijden, maar dat kon Oscar niet veel schelen en hij sloot zich gemoedelijk aan bij zijn nieuwe bondgenoten.   

Het schip de Cossack escorteerde konvooien in de Middellandse Zee en op de Atlantische Oceaan. Oscar maakte zich als scheepskat zeer nuttig aan boord van de Cossack. Op 24 oktober 1941 begeleidde de Cossack een konvooi van Gibraltar naar Engeland.  Het schip werd plotseling door een torpedo van een Duitse onderzeeër geraakt en raakte het ernstig beschadigd. Door de torpedo inslag waren 159 bemanningsleden om het leven gekomen. Oscar overleefde daarentegen ook deze ramp en werd samen met de overlevende bemanningsleden overgebracht naar het slagschip de HMS Legion. Uiteindelijk werden ze aan land gebracht op Gibraltar. Er werd nog tevergeefs geprobeerd om het bijna stuurloze schip naar Gibraltar te slepen. Slechte weersomstandigheden maakten dit een onmogelijke taak. De Cossack moest dus worden verlaten en op 27 oktober zonk het schip ten westen van Gibraltar.

Na deze tweede ramp kreeg Oscar de passende bijnaam Unsinkable Sam. Hij werd scheepskat op het vliegdekschip HMS Ark Royal, dat ironisch genoeg een grote rol had gespeeld in de ondergang van de Bismarck. Gelukkig had Sam nog genoeg kattenlevens over, want toen de HMS Ark Royal terugkeerde uit Malta werd het schip op 14 november 1941 getorpedeerd door de onderzeeër U-81. Er werd nog geprobeerd om de Ark Royal op sleeptouw te nemen naar Gibraltar, maar het schip sloeg om en zonk ongeveer vijftig kilometer van Gibraltar. De overlevenden, waaronder onze kleine held Sam die zich wederom had vastgeklampt aan een drijvende stuk hout, werden opgepikt door een reddingsboot. Ze werden allen overgebracht naar de HMS Lightning en de HMS Legion, die ook de bemanning van de Cossack had gered. Sam werd op dat moment omschreven als ‘boos, maar ongedeerd’.

Schilderij: 'Oscar de kat van de Bismarck'

Alhoewel Sam volgens mijn berekeningen nog minstens 5 scheepsrampen kon overleven voordat hij pas echt in de knoei zou komen mocht Sam toch gaan genieten van zijn welverdiende pensioen. Hij werd eerst overgeplaatst naar het kantoor van de gouverneur van Gibraltar en vervolgens naar Groot-Brittannië. Sam leefde daar nog 14 jaar zeer gelukkig in een zeemanshuis in Belfast en overleed in 1955. Een schilderij van Sam, genaamd ‘Oscar, de kat van de Bismarck’, hangt in het National Maritime Museum in Greenwich. De moraal van dit verhaal: Een kat heeft niet voor niets 9 levens!